TACLOBAN CITY – Ginpahimatngunan ni Dr. Cesar A. Silay, Dean han ACLC College Tacloban, an molupyo nga mag-hirot ngan mag-ikmat kun magamit hin internet mahitungod han nagtitikadamo nga kaso han mga online hacking labi na han pagsarang yana hiton malwares ngan ransomwares.
Sumala kan Silay, iton ransomware in usa nga klase hiton cybercrime kun diin ginpupug-ngan o nawawarayan hin access iton usa nga indibidwal o organisasyon ha ira mga files, impormasyon, datos, network, ngan ha ira mga devices sugad nala hiton computer o mga smartphones.
Maibabalik la naman an mga ine kun maihahatag hiton biktima an gin-aaro han mga attackers o kun an ransom.
Dugang pa ni Silay, ine in nakukuha pinaagi han pagkakamay-ada hin usa nga malware, usa nga computer virus ha device hiton biktima nga nakukuha pinaagi hin pag-abri hin usa nga suspetsyado nga file o kun mga links. Ine nga malware in maghahatag hin access ha attacker ha computer o kun device hiton usa nga biktima ngan posible ine nga magsarang ha usa bug-os nga network.
Nagpahimatngon naman an Dean ha mga molupyo nga dire mag-click o magdownload ngan mag-abri hin mga suspetsyado nga mga files ha internet, dire gihapon asihon iton mga dire tapuran nga advertisement nga napop-out ha mga websites agud malikayan iton mga computer virus nga posible usa nga malware.
Manunumduman nga temporaryo nga gin-undang an serbisyo hiton PhilHealth dida han nakalabay nga Setyembre 22, mahuman nga atakehon an server han ahensiya hiton Medusa ransomware kun diin nakompromiso iton ira mga datos ngan ginpapatubos ine ha kantidad nga $300,000 o kun P17,000,000.
